Қадақ - Шығыс елдерінде көп қолданылған салмақ өлшемі. Қадақ ескіліктегі жазбаларда жиі ұшырасады. Еуропада кең тараған фунт өлшеміне сәйкес келеді. Ол 200 грамға тең. Кейбір мәліметтер бойынша, қадақтың мынадай түрлері болған: Дешті Жұма қаласында – 317 г, Қаратегін қаласында – 634 г, Қаттақорған қаласында – 409, 512 г.
Батпан– салмақ өлшемі. Бір батпанда 200-300 грамм ауырлық бар. XIX ғасырларда Ташкент, Шымкент қалаларында бір батпан 10,5 пұт, яғни 171,99 кг, Әулиеатада 12 пұтқа тең келген, яғни – 196,56 кг-ды құрайды.
Мысқал – 25 грамға тең салмақ өлшемі (бір қадақта 96 мысқал бар).
Шөкім – бес саусақтың шөкіміне іліккен заттың өлшемі.
Пұт – салмағы 16 килограмға тең ауырлық өлшемі. 1 пұт – 40 қадақ.
Қолтық – кісі қолын бүгіп бүйіріне жеткізгенде қолтығының астына сыятындай көлем.
Шымшым– ұсақ затты бас бармақ пен сұқ саусақтың арасына қысып ұстағандағы сыйымдылық өлшемі.
Қос уыс – қос қолдың алақанын біріктіре қобылай ұстағандағы сыйымдылық өлшемі.
Уыс – қолдың алақанын қобылай ұстағандағы сыйымдылық өлшемі.
Дереккөзі: «Сен білесің бе?» энциклопедиясы / Құраст.: Қ.Ж. Райымбеков, Қ.Т. Байғабылов. – Алматы: Аруна, 2011. – 359 бет.